ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ 19 ਸਤੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਛੁੱਟੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਸੰਬਤਸਰੀ ਜੇਨ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਹੋਰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਚੁਣਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਜਾ ਸਕਦੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਕਿਉ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸੰਬਤਸਰੀ ਤਿਉਹਾਰ
ਸੰਬਤਸਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਸੰਵਤਸਰੀ ਜਾਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੈਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਪਰਯੂਸ਼ਨ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜੈਨੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਲੰਮੀ ਤਪੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਜੈਨ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਅਤੇ ਗਲਤੀਆਂ ਲਈ ਮਾਫੀ ਮੰਗਦੇ ਹਨ, ਚਾਹੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਜਾਂ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿਚ। ਉਹ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਫ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਹੈ. ਇਹ ਦਿਨ ਜੈਨੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਇਆ, ਅਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਸੰਬਤਸਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਅਤੇ ਦਿਗੰਬਰ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅੰਤਰ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਜੈਨ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ “ਮਿਚਾਮੀ ਦੁੱਕਦਮ” (ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਫੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ) ਨਾਲ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਿਗੰਬਰ ਜੈਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ “ਖਮਾਉ ਸਾ” (ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ) ਨਾਲ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ “ਸੰਵਤਸਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਣ” ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਰੀਤੀ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਨਿਰੀਖਣ, ਪਛਤਾਵਾ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ “ਮਿਛਾਮਿ ਦੁੱਕਦਮ” ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਕੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਦੇ ਹਨ।
ਸੰਬਤਸਰੀ ਜਨ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੋਧੀ, ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਰੀਖਾਂ ਜਾਂ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।